Dededen Torunlara Kitabı’ndan Hak, Hukuk ,Adalet

Dededen Torunlara Kitabı’ndan Hak, Hukuk ,Adalet

Toplum halinde yaşayan insanlar eskiden beri aralarındaki münasebetleri düzenlemek lüzumunu duymuşlar, düzeni ve barışı kuran birtakım kurallar, kaideler koymuşlardır. Hak, hukuk, adalette bunlardan birkaç dır. Hak kelime olarak birçok anlama gelmektedir. O nedenledir ki günlük yaşantımızda farkında olmadan çokça kullanırız.Belli bir kullanma süresi söz konusu değildir. Belirtilen belli bir süre içerisinde kullanılmaz. Şayet zamanında onun korunmasına yarayan tedbirler olmaz ise o bir süre sonra sona erer. Çünkü hak şahıslara hukuk düzeni tarafından tanınan bir irade kudreti veya hakimiyetidir. Bugün kabul edilen hak tanımı ise hukuk tarafından korunan ve bu korumadan yararlanılması kişinin kendi iradesine bırakılan menfaatlerdir. Günümüzde kul hakkı, kamu hakkı, adalet hakkı, emek hakkı, anne, baba ve öğretmen hakkı, miras ve alacak verecek hakkı diye başlıklar altında toplanmıştır. Bunlar içerisinde en önemlisi kul hakkıdır. Çünkü yüce yaratan, huzuruna kul hakkıyla gelmeyin diye buyurmuştur. Ondan ise en önemlisi anne, baba haklarıdır. Bu hakların karşılığını vermek kişinin kendisine aittir.

Ayrıca hak vermek, hak yemek birşey hakkında konuşmak, hakkını vermek gibi pay ve hisse anlamlarında da kullanılır. Dilimizde “Hak verilmez alınır” diye bir deyimde vardır. Bunun da ne kadar doğru olduğu bilinmez. Ama ne olursa olsun, haklı olan kimse muhakkak hakkını almalıdır. Aksi halde huzursuzluklar oluşur.

Yüce kitabımız Kur’an-ı Kerimde hak Allah adıdır. Onun için Hak-Teala diye konuşmalarımızda kullanırız.

HUKUK : Haklar, kanunlar ilmi olup dostluk, ahbaplık anlamlarına gelir. Kısacası insan toplumunda düzeni ve barışı kuran kuralların hepsi. Tarih boyunca hep var olmuş. Bunda sonrada zamana ve çağa uygun olarak yazılıp uygulanması gereklidir. İmparatorluklar devrinde fermanlar şeklindedir. Cumhuriyet döneminde ise hukukun kaynağını on iki levha yazısı oluşturmuş, buna sematonun, halk meclislerinin özellikle. Yüksek görevlilerin koydukları yasalar eklenmiştir. Türkiye Cumhuriyeti’nde ise kanunları ve yasaları Türkiye Büyük Millet Meclisi çıkarır. Yetkili organları, kurumlar o yasalarla ülkeyi yönetirler. Çağın gerisinde kalan yasaları kaldırıp yerlerine yenilerini çıkarırlar. Hukuk kurallarının diğer toplum kurallarından farkı müeyyideli yani yaptırıma olmasıdır. En büyük kaynağı kanunlardır. Kanuna karşı gelen her kim olursa olsun bağımsız mahkemelerde yargılanır. Muhakeme edilir, suçsuz bulunursa salınıp suçlu bulunur ise tutuklanarak cezaya çarptırılır.

Hukuk ilmi; Hususi ve Amme Hukuku diye ikiye ayrılır. Hususi Hukuk fertler arasındaki münasebetleri, Amme Hukuku, ise devlet ile fertler arasındaki münasebetleri dört başlıkta toplayarak düzenler. Bunlar;